هوش مصنوعی
هند در تلاش برای پیشرفت در هوش مصنوعی: آیا می‌تواند به موفقیت دست یابد؟

رهبران جهانی هوش مصنوعی اخیراً از توانایی‌های هند تمجید کرده‌اند. سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، که ابتدا نسبت به توانایی هند تردید داشت، اخیراً اعلام کرد که هند باید نقش رهبری در انقلاب هوش مصنوعی ایفا کند. جالب است بدانیم که هند اکنون دومین بازار بزرگ OpenAI از نظر تعداد کاربران است. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی انجام داده‌اند؛ مایکروسافت ۳ میلیارد دلار برای زیرساخت‌های ابری و هوش مصنوعی در هند اختصاص داده است. جنسن هوانگ، مدیرعامل Nvidia نیز از استعداد فنی بی‌نظیر هند به عنوان کلیدی برای آینده این کشور یاد کرده است.

در حال حاضر، بیش از ۲۰۰ استارتاپ در هند روی هوش مصنوعی مولد (Generative AI) کار می‌کنند. با این حال، کارشناسان معتقدند که بدون اصلاحات اساسی در آموزش، تحقیق و سیاست‌گذاری دولتی، هند ممکن است همچنان از رقبا عقب بماند.

فاصله با چین و آمریکا

چین و ایالات متحده سال‌هاست که سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی انجام داده‌اند و اکنون چندین سال از هند جلوتر هستند. این کشورها هوش مصنوعی را نه تنها برای کاربردهای تجاری بلکه برای اهداف نظامی و امنیتی نیز توسعه داده‌اند. طبق آمار، بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲، چین ۶۰ درصد و آمریکا ۲۰ درصد از کل پتنت‌های هوش مصنوعی جهان را ثبت کرده‌اند، در حالی که سهم هند کمتر از نیم درصد بوده است.

همچنین، بودجه ماموریت هوش مصنوعی دولتی هند تنها یک میلیارد دلار است؛ رقمی بسیار کمتر از ۵۰۰ میلیارد دلاری که آمریکا برای پروژه Stargate یا ۱۳۷ میلیارد دلاری که چین برای تبدیل شدن به قطب هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ اختصاص داده‌اند.

مشکلات کلیدی

۱.کمبود سرمایه بلندمدت: یکی از مشکلات اصلی هند کمبود سرمایه‌گذاری بلندمدت از سوی دولت و بخش خصوصی است.

۲.نبود داده‌های باکیفیت: کمبود مجموعه داده‌های مناسب برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی به زبان‌های منطقه‌ای مانند هندی، مراتی یا تامیل نیز چالشی بزرگ محسوب می‌شود.

۳.مهاجرت استعدادها: اگرچه ۱۵ درصد از نیروی کار جهانی در حوزه هوش مصنوعی هندی هستند، بسیاری از آن‌ها کشور را ترک می‌کنند زیرا محیط تحقیقاتی مناسبی در داخل وجود ندارد.

۴.کمبود زیرساخت سخت‌افزاری: توسعه مدل‌های بزرگ نیازمند قدرت محاسباتی بالا و تولید نیمه‌رساناهاست؛ حوزه‌ای که هنوز در هند پیشرفت قابل توجهی نداشته است.

هند می‌تواند با استفاده از پلتفرم‌های متن‌باز مانند DeepSeek و سفارشی‌سازی آن‌ها بر اساس نیازهای داخلی خود، پیشرفت‌هایی حاصل کند. همچنین، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که همکاری نزدیک میان دولت، صنعت و دانشگاه‌ها – مشابه مدلی که منجر به موفقیت سیستم پرداخت دیجیتال UPI شد – می‌تواند راهگشا باشد.

اگرچه هند استعدادهای فراوانی در حوزه هوش مصنوعی دارد و فعالیت‌هایی در سطح استارتاپ‌ها انجام شده است، اما بدون اصلاحات ساختاری اساسی و سرمایه‌گذاری بیشتر، فاصله این کشور با چین و آمریکا همچنان افزایش خواهد یافت. توسعه یک مدل بنیادین بومی نه تنها برای خودکفایی راهبردی بلکه برای کاهش وابستگی به واردات فناوری ضروری است.