علم و فضا
شفق‌های قطبی که در سال ۲۰۲۴ چشمان ما را خیره کرد
امسال آسمان با چندین نمایش خیره‌کننده و هیجان‌انگیز شفق‌های قطبی نورانی شد.
برای بیشتر ما مشاهده شفق‌های قطبی از جمله آرزو‌هایی است که مستلزم سفر پر‌هزینه به مدار قطبی است که همیشه هم به کامیابی و نتایجی که می‌خواهیم منجر نمی‌شود.
در سال ۲۰۲۴ نورهای شمالی یا شفق‌های قطبی به طور شگفت‌آوری در مدار‌های جنوبی‌تر هم قابل مشاهده بودند و مردم ساکن مناطق گوناگون شاهد این پدیده شگفت‌انگیز بودند.
این نورها از رنگ‌های دگرگون‌شونده و ترکیبی ازدامنه رنگ‌های سرخ، سبز، بنفش و آبی و حتی پدیده نادر استیو (افزایش سرعت تابش حرارتی شدید) تشکیل شده و قابل مشاهده است. امسال شاهد بهترین جلوه‌های چنین نمایش پر‌شکوهی در طول ۲۰ سال گذشته بودیم.
آیا سال ۲۰۲۵ هم این جلوه‌های جادویی را خواهیم دید؟
دلیل اصلی خیره‌کننده و درخشان بودن این نورها این است که ما در اوج فعالیت دوره تناوب ۱۱ ساله خورشیدی قرار داریم.
در این دوره تعداد فوران‌های خورشیدی و همچنین شراره‌های خورشید و خروج جرم از تاج خورشیدی افزایش پیدا می‌کند.
این پدیده باعث ارسال انفجار‌های قدرتمندی از ماده و انرژی در فضا می‌شود و همچنین بروز پدیده‌های گوناگون از جمله شفق‌های قطبی می‌شود که می‌توانیم از زمین آنها را ببینیم.
افزایش فوران‌های خورشیدی به دلیل چرخش قطب‌های مغناطیسی خورشید رخ می‌دهد. درست مثل اینکه در کره زمین جای قطب شمال و جنوب با هم عوض شود.
انتظار داریم که فعالیت خورشیدی در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ به اوج برسد اما دانشمندان ناسا، آژانس ملی اقیانوسی و جوی آمریکا و گروه پیش‌بینی دوره تناوب خورشیدی اعلام کرده‌اند که خورشید در ماه اکتبر ۲۰۲۴ به اوج فعالیت خود رسید.
انتظار می‌رود فعالیت خورشیدی در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ به اوج برسد
آیا فناوری پیشرفته‌تر مفید بوده است؟
آخرین اوج فعالیت خورشیدی که به آن «حداکثر فعالیت خورشیدی» می‌گویند حدود سال ۲۰۱۴ بوده است.
اکنون با پیشرفت فناوری ما می‌توانیم پیش‌بینی‌های بهتر و دقیق‌تری داشته باشیم. اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی بی‌وقفه اطلاعات روزآمد درباره فعالیت‌های خورشیدی در اختیار ما می‌گذارند.
یک دهه پیش دوربین‌های تلفن‌های هوشمند وضوح و دقت و توانایی‌های عکس‌برداری کمتری داشتند. اکنون تلفن‌های هوشمند می‌توانند تصاویر شگفت‌آوری ثبت کنند.
در آن زمان پیش‌بینی وضعیت هوای فضایی هم به اندازه امروز پیشرفت نکرده بود.
ماهواره‌های استریو (رصد‌خانه روابط خورشیدی زمینی) که اکنون در دو سوی خورشید قرار دارند و به بررسی وضعیت خورشید و بهبود پیش‌بینی‌های هوای فضا کمک می‌کنند تا سال ۲۰۱۱ وجود نداشتند. این فناوری به فیزیکدان‌های خورشیدی کمک کرده است تا اولین تصویر ۳۶۰ درجه‌ای و کامل از این ستاره را در اختیار داشته باشند.
و اداره هواشناسی بریتانیا مرکز ویژه پیش‌بینی هوای فضا را در سال ۲۰۱۴ تأسیس کرد.
