از روسیه تا هر گوشی هوشمند؛ داستان تولد تلگرام
تلگرام، پیام‌رسانی که حالا به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای ارتباطی در ایران و بسیاری از کشورها تبدیل شده، داستانی جالب و پرفراز و نشیب در پسِ تولد و توسعه‌اش دارد؛ از مغز متفکری به نام پاول دورف تا فرار از فشار دولت روسیه و ساخت سکویی برای «آزادی ارتباط».
به گزارش فناور، تلگرام در سال ۲۰۱۳ توسط پاول دورف، کارآفرین روس و بنیان‌گذار شبکه اجتماعی «وی‌کی» (VK)، تأسیس شد. پس از اینکه دولت روسیه فشار زیادی بر وی وارد کرد تا اطلاعات کاربران وی‌کی را در اختیار نهادهای امنیتی قرار دهد، دورف از مدیریت این شبکه کنار رفت و تصمیم گرفت پروژه‌ای جدید را با تمرکز بر امنیت، حریم خصوصی و سرعت راه‌اندازی کند؛ این پروژه تلگرام بود.
ایده اصلی تلگرام بر پایه نارضایتی از پیام‌رسان‌های رایج و امنیت پایین آن‌ها شکل گرفت. پاول و برادرش نیکلای دورف، که یک ریاضی‌دان و برنامه‌نویس برجسته است، زیرساخت رمزگذاری اختصاصی MTProto را طراحی کردند که هنوز هم پایه اصلی امنیت تلگرام است.
تلگرام در ابتدا تنها برای کاربران سیستم‌عامل iOS عرضه شد، اما به سرعت نسخه اندروید و دسکتاپ آن نیز توسعه یافت. ویژگی‌هایی مثل ساخت کانال، گروه‌های چند هزار نفره، چت‌های مخفی با قابلیت خودتخریبی پیام، و نبود تبلیغات آزاردهنده باعث شدند این پیام‌رسان در مدت کوتاهی محبوب شود—مخصوصاً در کشورهایی با فضای محدود رسانه‌ای مانند ایران.
با گذشت زمان، تلگرام به بستری برای فعالیت رسانه‌ها، کسب‌وکارها و حتی جریان‌های سیاسی تبدیل شد. این پیام‌رسان با بیش از ۸۰۰ میلیون کاربر فعال در جهان (تا سال ۲۰۲4)، اکنون نه‌تنها یک اپلیکیشن پیام‌رسان، بلکه یک اکوسیستم کامل از ابزارهای ارتباطی، مالی و رسانه‌ای است.
با اینکه دولت‌های مختلف از جمله روسیه و ایران تلاش‌هایی برای فیلتر یا محدودسازی آن انجام داده‌اند، تلگرام همچنان یکی از پایدارترین و پرکاربردترین ابزارهای ارتباطی در سراسر دنیاست—نمادی از مقاومت دیجیتال در برابر محدودیت‌های اطلاعاتی.
